Η ιστορία του επαγγέλματος

Η ιστορία του επαγγέλματος, ο ρόλος του στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, τα προβλήματα.

Το Ασφαλιστικό επάγγελμα της διαμεσολάβησης στην Ελλάδα, αρχικά συνδεόταν με τις γενικές κυρίως ασφάλειες οι οποίες ασκούνταν από τον πράκτορα και από τα γνωστά πρόσωπα στο Εμπορικό δίκαιο ως Ασφαλειομεσίτες. Το Εμπορικό Δίκαιο περιγράφει τα πρόσωπα αυτά ως ασκούντα την εμπορική πράξη της “μεσιτείας” και κατά τις διατάξεις του, το πρόσωπο που ασκεί κατ’ επάγγελμα εμπορικές πράξεις, αποκτά την ιδιότητα του εμπόρου με το αντικειμενικό σύστημα. Η ιδιότητα αυτή δεν επηρεάζεται από το ότι στην φορολογική πρακτική η περιγραφή του είναι εκείνη του ελεύθερου επαγγελματία αφού και ο τελευταίος εφόσον ασκεί κατά σύστημα εμπορικές πράξεις αποκτά την ιδιότητα του εμπόρου. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ως και σήμερα αγνοούν την πραγματικότητα αυτή ενώ αρκετή σύγχυση επικρατούσε και επικρατεί ως προς την περιγραφή και τον τίτλο του επαγγέλματος.

ΝΟΜΟΣ 400/70
Ο πρώτος νόμος που περιέγραψε κάπως λεπτομερέστερα τα διαμεσολαβούντα πρόσωπα στις ασφάλειες, ήταν το Ν.Δ. 400/70, το οποίο όμως στην ουσία περιορίσθηκε κυρίως στη περιγραφή των τυπικών προσόντων άσκησης του επαγγέλματος.

Νωρίτερα το έτος 1964 εμφανίσθηκε επίσημα ο κλάδος ζωής στην Ελλάδα με την εγκατάσταση της αλλοδαπής Ασφαλιστικής Εταιρίας AMERICAN LIFE. Και θα ρωτήσει κανείς: Πριν από την εμφάνιση της Εταιρίας αυτής δεν συνάπτονταν Ασφάλειες Ζωής στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι ασφαλώς ναι αλλά και όχι από αυστηρή δεοντολογική άποψη. Και τούτο διότι όσες συνάπτονταν ήταν κυρίως προϊόν εκβιασμού των δανειζόμενων από τις τράπεζες. Βεβαίως υπήρχαν και οι εξαιρέσεις αλλά όχι σημαντικές.

Ο δανειζόμενος υποχρεούνταν κατά κανόνα να συνάψει ασφάλεια ζωής προκειμένου να λάβει το δάνειο. Ήταν ένας επιπλέον τόκος. Όταν όμως εισέπραττε το δάνειο συνήθως διέκοπτε και την πληρωμή ασφαλίστρων. Έτσι, όπως περιγράφει ο κ. Μ. Μάρκογλου από τους πρώτους Ασφαλιστές Ζωής στην χώρα μας, δεν επρόκειτο για τακτικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο συναπτόμενο με τους κανόνες της επαγγελματικής και δεοντολογικής πρακτικής.

Με την εγκατάσταση της παραπάνω Εταιρίας στην Ελλάδα από τον κ. Δ. Κοντομηνά, τον σημαντικό αυτό άνθρωπο της Ελληνικής Ιδιωτικής Ασφάλισης, εμφανίσθηκαν ουσιαστικά και οι πρώτοι επαγγελματίες Ασφαλιστές Ζωής, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται σιγά- σιγά και ήταν οι σκαπανείς, οι πρωτοπόροι του επαγγέλματος.

Κάπως έτσι άρχισε να γράφεται η ιστορία του επαγγέλματος που όμως χαρακτηρίζεται ακόμη από την έλλειψη οποιασδήποτε κατοχύρωσης των προσώπων που το ασκούν. Ενώ δηλαδή πρόκειται για ένα επάγγελμα το οποίο απαιτεί ειδικά προσόντα με υψηλή εκπαίδευση και ευρύτατη γνώση του αντικείμενου, ωστόσο μπορεί να το ασκεί κάθε Έλληνας πολίτης αρκεί να είναι απόφοιτος Λυκείου και παλαιότερα Β΄ εξατάξιου Γυμνασίου.

ΝΟΜΟΣ 1569/85
Τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν ούτε με το Ν.Δ. 1569/85 ο οποίος επανέλαβε ουσιαστικά τις τυπικές προϋποθέσεις του Ν. 400/70 και επιπλέον μετονομάζει τους Ασφαλειομεσίτες σε Παραγωγούς Ασφαλειών. Τίτλος πολύ ατυχής. Όμως σημαντικό βήμα έγινε με το Ν.Δ. 298/86 περί “κώδικα δεοντολογίας” του επαγγέλματος, οι διατάξεις του οποίου αν και στην πράξη παραμένουν ακόμα νεκρές, ωστόσο αποτελούν την καλύτερη ελπίδα για το μέλλον. Από την άποψη αυτή πρέπει να αναγνωρίσουμε την ευαισθησία μερικών προσώπων στην Διεύθυνση Ιδιωτικής Ασφάλισης και Αναλογιστικής του

Υπουργείου Εμπορίου για την αναβάθμιση του επαγγέλματος, όπως του κ. Κωνσταντίνου Μπαρμπέρη και της κ. Σταματίας Ντόντου, οι οποίοι έχουν συμβάλλει σημαντικά στην θεσμοθέτηση θετικών διατάξεων για το επάγγελμα.

ΝΟΜΟΣ 2170/93
Ο αμέσως επόμενος νόμος που ψηφίστηκε στις 9/9/93, με αύξοντα αριθμό 2170/93 αν και ασαφής και αντιφατικός σε κάποια σημεία έβαζε τις βάσεις κατοχύρωσης του επαγγέλματός μας.

• Ρύθμιζε θέματα στην λειτουργία των Ασφαλιστικών Εταιριών, όπως τη δυνατότητα να ιδρύουν άλλες Εταιρίες ή Τράπεζες κ.λ.π. διαθέτοντας ποσοστό από τα ίδια κεφάλαια των, καθώς και την δυνατότητα αλλαγής της χρήσεως.

• Συστήθηκε επιτροπή Ιδ

ιωτικής Ασφάλισης στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι διαμεσολαβούντες με κοινό εκπρόσωπο.

• Προβλέπονται μεγαλύτερες ποινές για όσους παραβαίνουν την νομοθεσία.

• Διευρύνθηκε η τάξη των διαμεσολαβούντων με την καθιέρωση των ΜΕΣΙΤΩΝ (BROKERS).

• Όλοι οι διαμεσολαβούντες θα αποκτούν άδεια από ένα φορέα, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο .

• Καταργήθηκαν τα όποια ασυμβίβαστα ίσχυαν για την άσκηση διαμεσολάβησης.

• Ειδικά για μας καθιερώθηκε πλέον η ονομασία ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ.

• Οι Ασφαλιστικοί σύμβουλοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να είναι και Νομικά Πρόσωπα.

• Παρέμεινε το άρθρο 4 παρ. 4 του 1569 για απόδοση προμηθειών στους διαμεσολαβούντες.

• Για τους Ασφαλιστικούς Συμβούλους προέβλεπε ότι:

σε περίπτωση καταγγελίας της Ασφαλιστικής Σύμβασης ή θανάτου ή Μ.Ο.Α. οι Εταιρίες θα καταβάλουν προμήθειες μέχρι τη λήξη των αντίστοιχων συμβολαίων.

ΝΟΜΟΣ 2496/97
Ο ισχύον νόμος 2496/97, ψηφίσθηκε στις 17 Μαΐου 1997, και προβλέπει:

1. Απόδοση προμηθειών στους Ασφαλιστικούς Συμβούλους για 3 χρόνια όταν γίνεται καταγγελία της σύμβασης από πλευράς Εταιρίας και εφόσον δεν υπάρχει Ποινικό ή Αστικό Αδίκημα.

2. Έπαψε να υπάρχει ο σπουδαίος λόγος για την λύση της σύμβασης χωρίς την καταβολή των προμηθειών.

Οι προμήθειες πλέον δίνονται για 3 χρόνια και όχι όπως υπήρχε στον προηγούμενο νόμο “έως τρία χρόνια”.

Οι προμήθειες λόγω θανάτου η Μ.Ο.Α. καταβάλλονται για 4 χρόνια.

3. Υποχρεωτικό το Απολυτήριο Λυκείου για την άσκηση του επαγγέλματος.

Για τους Ασφαλιστικούς Συμβούλους που έρχονται στην Ελλάδα να εργασθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι απαραίτητο το Απολυτήριο Λυκείου αλλά απαιτείται προϋπηρεσία.

Στο νέο νόμο υπάρχουν και σημεία που πρέπει να προσέχουμε και τα τονίζουμε:

Ποτέ δεν υπογράφουμε ούτε δηλώνουμε παραίτηση, διότι στην περίπτωση αυτή δεν δικαιούμεθα προμήθειες.

Έχουμε ευθύνη γι΄ αυτά που συμβουλεύουμε τους πελάτες και ειδικά όταν τους προτείνουμε να ασφαλιστούν σε Εταιρίες υπό πτώχευση ή ανάκληση της άδειάς τους.

Στην περίπτωση αυτή ευθυνόμαστε εμείς και μάλιστα με μεγάλο πρόστιμο.

Η κατάσταση στο επάγγελμα έως το 2000
Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε παρακάτω την εικόνα του, όπως την ζούσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες και μέχρι την ψήφιση του νόμου για την υποχρεωτική εκπαίδευση στην είσοδο του επαγγέλματός μας.

α. Ο τρόπος χορήγησης της άδειας.

Τα Επαγγελματικά Επιμελητήρια χορηγούσαν την άδεια σε όλους τους ενήλικες Έλληνες πολίτες απόφοιτους Λυκείου με ορισμένες συμπληρωματικές προϋποθέσεις του Αστικού και Εμπορικού Δικαίου. Συνεπώς μπορούσαν να το ασκήσουν σχεδόν όλοι οι ενήλικες Έλληνες.

β. Ο τρόπος στελέχωσης των Ασφαλιστικών Εταιριών.

Εφαρμοζόταν και εφαρμόζεται το σύστημα της στρατολόγησης μέσω του Agency System. Την βάση της στρατολόγησης αποτελεί η πειθώ και η φόρτιση του υποψηφίου για άμεσα ηθικά και υλικά οφέλη. Αιτία της στρατολόγησης αποτελεί η απουσία της εφαρμογής του επαγγελματικού προσανατολισμού στην χώρα μας.

γ. Ο τρόπος εκπαίδευσης.

Εφαρμοζόταν η εσωτερική εκπαίδευση των Εταιριών, μέτριας, συνήθως διάρκειας εξαντλημένης κυρίως στον χειρισμό του τιμολογίου και στους τρόπους κάμψης των αιτιάσεων του υποψήφιου πελάτη.

Ελάχιστες εξαιρέσεις σοβαρότερης εκπαίδευσης δεν αναιρούσαν τον κανόνα.

Το κυριότερο: Ουδεμία αναφορά γίνεται σε θέματα επαγγελματικής ευθύνης και ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ του υποψήφιου.

δ. Η επαγγελματική υποδομή.

• Ανυπαρξία συγκεκριμένου κύκλου σπουδών συνδεόμενου με το αντικείμενο

• Άγνοια ως προς τις απαιτήσεις του επαγγέλματος

• Έλλειψη επαγγελματικής ευθύνης

• Διαμόρφωση ψυχολογίας του γρήγορου και εύκολου κέρδους

• Έλλειψη κοινωνικής, μορφωτικής και επαγγελματικής

ομοιογένειας των υποψηφίων.

ε. Οι προοπτικές παραμονής στο επάγγελμα.

Το αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας υπήρξε διάχυτο και βέβαια όπως και σήμερα απουσιάζουν η επαγγελματική και η προμηθειακή κατοχύρωσή του και οι εγγυήσεις για μία σίγουρη και αποδοτική σταδιοδρομία, όπως συμβαίνει στα άλλα επαγγέλματα. Για αυτό και η πλήρης απροθυμία προσέλευσης στο επάγγελμα.

Οι συνέπειες από τα παραπάνω μπορούν να περιγραφούν ως εξής:

α. Συνέπειες του τρόπου χορήγησης άδειας:

• Αθρόα χορήγηση χιλιάδων αδειών κάθε χρόνο χωρίς αντίκρισμα.

• Είσοδος στο επάγγελμα και ακατάλληλων ατόμων.

• Ολιγόμηνη παραμονή στο επάγγελμα και μεγάλη διαρροή (περίπου 85%)

• Έλλειψη επαγγελματικού κύρους και αίγλης

β. Συνέπειες του τρόπου στρατολόγησης:

• Δυσκολία στην στελέχωση των Εταιριών λόγω απροθυμίας προσέλευσης υποψηφίων

• Η στρατολόγηση αποβαίνει πολλές φορές πιεστική και ανεξέλεγκτη.

• Εμφανίζονται αντιεπαγγελματικά φαινόμενα (σπάσιμο συμβολαίων, καταχρήσεις, ψευδή claims, ψευδείς υποσχέσεις στον πελάτη κ.λ.π.).

• Υψηλό κόστος στρατολόγησης λόγω της μεγάλης διαρροής, με ανάλογη ζημιά των Εταιριών.

• Κακής ποιότητας παραγωγή και καταστροφή μέρους της αγοράς.

• Αργή ανάπτυξη της αγοράς λόγω δυσπιστίας και έλλειψης εμπιστοσύνης του κοινού.

γ. Συνέπειες του τρόπου εκπαίδευσης:

• Αδυναμία μετεξέλιξης του Ασφαλιστή σε πραγματικό Ασφαλιστικό και Επενδυτικό Σύμβουλο.

• Αδυναμία παρακολούθησης των εξελίξεων και αναγκών της Αγοράς.

• Έλλειψη απαραίτητων γνώσεων φορολογικών στοιχείων, στοιχείων Δικαίου, πολιτικής οικονομίας, Ασφαλιστικών μαθηματικών, Marketing, Θεσμού χρηματιστηρίων, τεχνικής επενδύσεων, λειτουργίας του χρήματος κ.λ.π.

δ. Συνέπειες της ανεπαρκούς υποδομής του νέου Ασφαλιστή:

• Πρόχειρη πώληση και κακό Service.

• Αδυναμία πλήρους και μόνιμης ένταξης στο επάγγελμα.

• Περιορισμός σε μικρή αγορά (μικροί πελάτες, μικρά συμβόλαια).

• Έλλειψη εμπιστοσύνης και πίστης στον εαυτό του για αυτό που κάνει.

Νέα δεδομένα μετά τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με την υπουργική απόφαση Κ3-11087/27-11-2000 καθιερώθηκε η υποχρεωτική παρακολούθηση κύκλου σπουδών και πιστοποίηση επαγγελματικών γνώσεων μέσω εξετάσεων για όλους τους νεοεισερχόμενους στο επάγγελμα αλλά και για κείνους που θέλουν να αλλάξουν βαθμίδα διαμεσολάβησης.

Με την υπουργική απόφαση Κ3-3552/30-4-2002 καθιερώνεται πλέον ο Δόκιμος Ασφαλιστικός Σύμβουλος ως βαθμίδα διαμεσολάβησης.

Η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/92 Ε.Κ., στην Ελληνική νομοθεσία από τις αρχές του 2005, αναβαθμίζει μεν την Ασφαλιστική Διαμεσολάβηση, αλλά, προσθέτει βάρη και ευθύνες, λόγω της υποχρέωσης των διαμεσολαβούντων σε ασφάλιση αστικής ευθύνης, χρηματικών εγγυήσεων, εγγραφής σε επαγγελματικά μητρώα και αιτιολόγησης της ασφαλιστικής πρότασης στον ασφαλισμένο.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ:
1) Κατοχύρωση των προμηθειών και συνέχιση καταβολής τους σε περίπτωση: θανάτου, ολικής και μερικής ανικανότητας, γήρατος ή αποχώρησης από την Εταιρία με συνέχιση παροχής Service.

2) Καθιέρωση κοινής ενιαίας σύμβασης εργασίας ισχύουσα για όλες τις Εταιρίες, με καθορισμό του εργασιακού κανονισμού των προσλαμβανομένων.

3) Μετατροπή των σημερινών ποσοστών προμηθειών σε

ελάχιστα εγγυημένα και ελεύθερη διαπραγμάτευση πάνω από τα εγγυημένα αυτά ποσοστά.

4) Απλοποίηση του συστήματος φορολογίας των προμηθειών με την καθιέρωση συγκεκριμένου ποσοστού φορολογίας χωρίς άλλες υποχρεώσεις του Κ.Φ.Σ.

5) Ανάληψη από τις ασφαλιστικές εταιρίες των οικονομικών υποχρεώσεων των Ασφαλιστικών Συμβούλων που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία.

6) Συμμετοχή σε υποχρεωτικό ομαδικό πρόγραμμα Ασφάλισης της Εταιρίας του και μετά την αποχώρησή του λόγω ανικανότητας ή γήρατος με συνέχιση καταβολής των εισφορών του.

7) Δυνατότητα χορήγησης άδειας επαγγελματικού αυτοκινήτου δεδομένου ότι από τον εμπορικό νόμο θεωρείται έμπορος.

8) Προβολή του επαγγέλματος του Ασφαλιστικού Συμβούλου από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών.

Σταθμοί του Συνδέσμου:
• Η υποβολή του πρώτου ολοκληρωμένου υπομνήματος με τα αιτήματα του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ προς το Υπουργείο Εμπορίου το έτος 1979.

• Η έκδοση της εφημερίδας “Τα νέα των Ασφαλειομεσιτών” το 1980, που στη συνέχεια μετεξελίχθηκε στο γνωστό περιοδικό “Ο Ασφαλιστης”.

• Η πρώτη διεξαχθείσα χοροεσπερίδα του Συνδέσμου το 1981.

• Η καθιέρωση της Ετήσιας βράβευσης του καλύτερου Ασφαλιστή της χώρας το έτος 1987.

• Η ίδρυση της Πειθαρχικής Επιτροπής το έτος 1987.

• Η ανά διετία διεξαγωγή Συνεδρίου από το 1988.

• Η καθιέρωση του Δελτίου Μέλους και του διακριτικού σήματος το 1990.

• Η αγορά των ιδιόκτητων γραφείων το έτος 1991.

• Η έκδοση του Κώδικα Συμπεριφοράς το έτος 1992 και η συμπλήρωσή του το 1994.

• Η διεξαγωγή του τρίτου Πανελλήνιου Συνεδρίου το Νοέμβριο του 1992 στη Θεσσαλονίκη.

• Η δημιουργία Παραρτήματος του Συνδέσμου τον Οκτώβριο του 1993 στη Θεσσαλονίκη.

• Η καθιέρωση χοροεσπερίδας του Συνδέσμου στη Θεσσαλονίκη το 1993.

• Η καθιέρωση το 1993 της 17ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας του Ασφαλιστή.

• Η πραγματοποίηση σεμιναρίων με την υποστήριξη των Επαγγελματικών Επιμελητηρίων πολλών πόλεων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

• Η επίτευξη του στόχου της σύνδεσης του Επαγγέλματός μας με υποχρεωτικό κύκλο σπουδών.

• Η συμμετοχή του συνδέσμου στις επιτροπές των Υπουργείων με θέματα που αφορούν το θεσμό και το επάγγελμά μας.

• Η συνεργασία με το M.D.R.T. από το 2002.

“Απαγορεύεται η αντιγραφή ή αναδημοσίευση μέρος ή όλου κειμένου ή ομιλίας χωρίς την συναίνεση του ΠΣΑΣ”

www.psas.gr